اختلال لکنت زبان درکودکان، اختلالی است که در آن کودک در بیان روان کلمات با مشکل مواجه می‌شود. این اختلال می‌تواند باعث تکرار هجاها، کشیدن صداها یا مکث‌های طولانی در گفتار شود. لکنت زبان در کودکان می‌تواند باعث کاهش اعتماد به نفس و مشکلات اجتماعی شود.

تشخیص لکنت زبان توسط یک گفتار درمانگر انجام می‌شود. گفتار درمانگر با ارزیابی نحوه صحبت کردن کودک و گرفتن تاریخچه پزشکی، می‌تواند تشخیص دهد که آیا کودک به لکنت زبان مبتلا است یا خیر. خوشبختانه، درمان‌های مؤثری برای لکنت زبان وجود دارد. انتخاب روش درمانی به شدت لکنت، سن کودک و عوامل دیگر بستگی دارد.

لکنت زبان چیست؟

اختلال آشکار در ریتم گفتار کودکان را لکنت زبان می گویند. در برخی از کودکان مکث روی برخی از حروف و واژگان وجود دارد که بسیار زودگذر می باشد. در کودکانی که لکنت زبان دارند این اختلال طولانی و روی اغلب کلمات است. کلماتی که با حروف بی صدا شروع می شوند از این قبیل کلمات هستند. کودکان الکن یعنی کودکانی که لکنت زبان دارند در جمله سازی های خود دچار مشکل هستند.

حدود 5 درصد کودکان دچار لکنت زبان موقتی معمولا به طول 6 ماه می شوند و حدود 1 درصد آنها الکن هستند. 4 برابر دختران، پسران دچار لکنت زبان می شوند به دلایلی که هنوز مشخص نیست.

لکنت زبان به وضعیتی گفته می‌شود که در آن فرد در بیان کلمات دچار توقف، تکرار صداها یا هجاها، کشیدن صداها یا بلوکه شدن می‌شود. این مشکل می‌تواند در جریان گفتار، در موقعیت‌های خاص یا در ارتباط با افراد خاص اتفاق بیفتد. لکنت زبان در کودکان 3 ساله، یک پدیده نسبتا شایع است و بسیاری از والدین با آن روبرو می‌شوند.

این موضوع می‌تواند باعث نگرانی والدین شود، اما در بسیاری از موارد، لکنت زبان در این سن به طور خود به خود برطرف می‌شود. لکنت زبان در کودکان 6 ساله، یک موضوع رایج و نگران‌کننده برای والدین است. این اختلال گفتاری می‌تواند بر اعتماد به نفس کودک و تعاملات اجتماعی او تأثیر بگذارد. لکنت زبان به اختلال در جریان طبیعی گفتار اطلاق می‌شود که با تکرار صداها، هجاها یا کلمات، کشش دادن صداها و مکث‌های طولانی مشخص می‌شود.

این اختلال می‌تواند باعث شود کودک در بیان افکار و احساسات خود دچار مشکل شود.

علاقه به تحصیل و فراگیری در این کودکان بسیار کم است. آنها معمولا توسط مربیان و معلمان و همچنین همسالان خود طرد می شوند به همین دلیل علاقه ای به قرار گیری در جمع و کلاس درس را ندارند. برای درمان اختلال لکنت در کودکان می توانید به مطب روانپزشکی دکتر فرامرز ذاکری مراجعه کنید.

علائم اختلال لکنت زبان در کودکان

لکنت زبان یکی از اختلالات گفتاری رایج در کودکان است که والدین بسیاری را نگران می‌کند. خبر خوب این است که با صبر، حوصله و روش‌های مناسب، می‌توان به کودک در غلبه بر این مشکل کمک کرد. تشخیص زودهنگام و درمان مناسب لکنت زبان، می‌تواند به کودک کمک کند تا بر این اختلال غلبه کند و به طور طبیعی صحبت کند.

تشخیص لکنت زبان توسط گفتار درمانگر انجام می‌شود. گفتار درمانگر با ارزیابی گفتار کودک و بررسی سابقه پزشکی او، می‌تواند نوع و شدت لکنت را تشخیص دهد. علائم اصلی لکنت زبان در کودکان:

• تکرار حروف، هجاها یا کلمات: مثلاً تکرار کلمه “بـبـبـبـه” به جای “به”.
• کشیدن صداها: مثلاً کشیدن صدای “س” در کلمه “سسسسسسسیب”.
• مکث‌های طولانی: قبل از شروع کلمه یا در وسط کلمه.
• بلوکه شدن: کودک نمی‌تواند کلمه را بیان کند و به نظر می‌رسد که زبانش گیر کرده است.
• حرکات تکراری: مانند تکان دادن سر یا چشم‌ها هنگام صحبت کردن.
• تنش عضلانی: در صورت، گردن یا اندام‌های دیگر هنگام صحبت کردن.
• احساس ترس یا اضطراب: هنگام صحبت کردن، به خصوص در موقعیت‌های اجتماعی.

این مطلب را نیز بخوانید: درمان لکنت زبان کودکان با نوروفیدبک

بررسی دلایل ایجاد اختلال لکنت زبان در کودکان

لکنت زبان، اختلالی است که در آن فرد در بیان روان و طبیعی کلمات دچار مشکل می‌شود. این مشکل معمولاً در دوران کودکی آغاز می‌شود و می‌تواند دلایل مختلفی داشته باشد. تاکنون درمانی قطعی برای لکنت زبان کودکان کشف نشده است. لکنت زبان یک اختلال پیچیده است که عوامل مختلفی از جمله ژنتیک، محیط و رشد عصبی در آن نقش دارند.

با این حال، خبر خوب این است که با روش‌های درمانی مناسب، می‌توان به بهبود قابل توجهی در گفتار کودک دست یافت. درمان لکنت زبان نیازمند صبر و پشتکار است. بهبودی تدریجی است و ممکن است چندین ماه یا حتی سال طول بکشد. مهمترین نکته این است که خانواده و کودک با هم همکاری کرده و به درمان ادامه دهند. علل لکنت زبان در کودکان:

• عوامل ژنتیکی: وجود سابقه لکنت زبان در خانواده می‌تواند خطر ابتلا به این اختلال را افزایش دهد.
• عوامل محیطی: تنش، فشار روانی، سرعت زیاد گفتگو و انتظار زیاد والدین از کودک می‌توانند باعث تشدید لکنت زبان شوند.
• تفاوت بین رشد ذهنی و زبانی: گاهی اوقات، ایده‌هایی که کودک می‌خواهد بیان کند، سریع‌تر از توانایی او برای بیان آن‌ها رشد می‌کند.
• اختلالات عصبی: در برخی موارد، لکنت زبان می‌تواند نشانه‌ای از یک اختلال عصبی باشد.

این مطلب را نیز بخوانید: شاخص های سلامت روان در کودکان

انواع اختلال لکنت زبان در کودکان

لکنت زبان، اختلالی است که در آن فرد در بیان کلمات دچار مشکل می‌شود و ممکن است کلمات را تکرار کند، کش دهد یا در بیان آن‌ها مکث کند. این اختلال در کودکان بسیار شایع است و معمولاً با رشد کودک بهبود می‌یابد. با این حال، در برخی موارد، لکنت زبان می‌تواند پایدار باشد و نیاز به درمان داشته باشد. تشخیص لکنت زبان تشخیص لکنت زبان توسط گفتار درمانگر انجام می‌شود.

گفتار درمانگر با بررسی نحوه گفتار کودک، سابقه خانوادگی و عوامل محیطی، نوع و شدت لکنت را تشخیص می‌دهد. اگر متوجه شدید که کودک شما دچار لکنت زبان است، هر چه زودتر به یک گفتار درمانگر مراجعه کنید. تشخیص و درمان زودهنگام لکنت زبان می‌تواند به بهبود قابل توجهی در گفتار کودک کمک کند. انواع لکنت زبان در کودکان به طور کلی به دو دسته تقسیم می‌شود:

لکنت رشدی (Developmental Stuttering)

این نوع لکنت شایع‌ترین نوع لکنت در کودکان است و معمولاً در سنین بین 2 تا 7 سالگی شروع می‌شود. لکنت رشدی به تدریج و به صورت طبیعی در بسیاری از کودکان از بین می‌رود.

لکنت اکتسابی (Acquired Stuttering)

لکنت اکتسابی در اثر عوامل خارجی مانند آسیب مغزی، سکته مغزی، عفونت‌ها یا اختلالات عصبی ایجاد می‌شود. این نوع لکنت معمولاً ناگهانی شروع می‌شود و شدت آن با لکنت رشدی متفاوت است.

چطور اختلال لکنت زبان در کودکان تشخیص دهیم؟

تشخیص لکنت زبان در کودکان نیازمند توجه دقیق به الگوهای گفتاری کودک و مشورت با متخصصین مربوطه است. اگر متوجه هر یک از علائم فوق در کودک خود شدید، بهتر است با یک متخصص گفتار درمانی یا پزشک اطفال مشورت کنید. با ما در مطب دکتر فرامرز ذاکری، روانشناس کودک در ارتباط باشید. والدین می‌توانند با مشورت با متخصص و همکاری با او، به بهبود وضعیت کودک کمک کنند.

لکنت زبان در کودکان یک مشکل رایج است و با درمان مناسب قابل بهبود است. مهمترین قدم، مراجعه به متخصص و شروع درمان در اسرع وقت است. روش‌های تشخیص:

• مصاحبه با والدین و کودک: متخصص با پرسیدن سوالاتی درباره تاریخچه رشد زبان کودک، عادات گفتاری او و محیط خانوادگی، اطلاعات مفیدی کسب می‌کند.
• مشاهده مستقیم گفتار کودک: متخصص از کودک می‌خواهد در مورد موضوعات مختلف صحبت کند تا الگوهای لکنت را مشاهده کند.
• آزمایش‌های گفتاری: ممکن است از کودک خواسته شود تا کلمات، جملات یا متون خاصی را بخواند یا تکرار کند.
• ارزیابی روانشناختی: در برخی موارد، ممکن است ارزیابی روانشناختی برای بررسی وجود اضطراب یا مشکلات عاطفی انجام شود.

این مطلب را نیز بخوانید: صفر تا صد درمان عدم تمرکز کودکان

راه های درمان اختلال لکنت زبان در کودکان

لکنت زبان یکی از اختلالات شایع گفتاری در کودکان است که با تکرار صداها، هجاها یا کلمات، کش دادن صداها و مکث‌های طولانی در هنگام صحبت کردن مشخص می‌شود. خبر خوب این است که این اختلال قابل درمان است و با روش‌های درمانی مناسب، بسیاری از کودکان می‌توانند بر لکنت زبان خود غلبه کنند.

علل احتمالی لکنت زبان ناگهانی در کودکان می تواند بدلیل رویدادهای استرس‌زا مانند شروع مهدکودک، تغییر مدرسه، بیماری، یا حتی یک جابجایی کوچک می‌تواند باعث ایجاد لکنت ناگهانی شود. روش‌های درمانی لکنت زبان در کودکان:

• گفتاردرمانی: موثرترین روش درمان لکنت زبان، گفتاردرمانی است. گفتاردرمانگر با استفاده از تکنیک‌های مختلف، به کودک کمک می‌کند تا روان‌تر صحبت کند و بر ترس و اضطراب ناشی از لکنت غلبه کند. برخی از این تکنیک‌ها عبارتند از:
  • تکنیک‌های تنفسی و آرام‌سازی
  • تمرینات ریتمیک و آهنگین
  • تمرینات کاهش سرعت گفتار
  • آموزش تکنیک‌های خودنظارتی
  • تقویت اعتماد به نفس کودک
• دارو درمانی: در برخی موارد، ممکن است پزشک برای کاهش اضطراب و تنش همراه با لکنت، داروهایی را تجویز کند. اما دارو درمانی به تنهایی نمی‌تواند لکنت را درمان کند و باید همراه با گفتاردرمانی استفاده شود.
• درمان‌های مکمل: برخی درمان‌های مکمل مانند هیپنوتیزم، بیوفیدبک و ماساژ درمانی نیز ممکن است در کنار درمان‌های اصلی به کاهش لکنت کمک کنند. اما قبل از استفاده از هر یک از این روش‌ها، حتما با پزشک یا گفتاردرمانگر مشورت کنید.

• روش پس خوراند شنیداری درنگیده: در این روش کودک گفتار خود را با یک ثانیه تاخیر از گوشی می شنود. افراد معمولی با این روش به لکنت زبان می افتند اما در کودکان الکن تاثیر به سزایی در روانی صحبت کردن آنها دارد.
• درمان سایه به سایه: یکی دیگر از روش های درمانی تعقیب سایه به سایه می باشد. در این روش مربی یا روانپزشک ابتدا از روی یک کتاب می خواند و کودک الکن باید بلافاصله بعد از او تکرار کند. در این روش به کودک گفته می شود به لکنت زبان خود اهمیت ندهد و فقط روی کلمات و جملات تمرکز نماید.
• گفتار تنظیم شده: در این روش با کودک به نحوی برخورد می شود که وی به لکنت زبان خود فکر نکند و در صورت صحبت روان به او جایزه تعلق می گیرد.

در درمان انواع اختلالات روانی در کودکان و نوجوانان مراجعه به یک روانپزشک حرفه ای و مجرب لازم و ضروری است. بیماری های روانی در کودکان کاملا غیر ارادی هستند و به همین دلیل با درمان به موقع می توان از شدت آنها کاست و بیماری را در کوتاه ترین زمان ممکن درمان نمود.

از اختلالات روانی دیگر در کودکان می توان به فوبیا، اختلال اضطراب جدایی، اختلال وسواس فکری و جبری، اضطراب اجتماعی، اختلال افسردگی، اشاره نمود. که در مقاله بعدی به شرح آنها خواهیم پرداخت.

والدین چطور می توانند به درمان اختلال لکنت زبان در کودکان خود کمک کنند؟

اگر لکنت زبان کودک شما با گذشت زمان بهبود نیافت یا بر روی زندگی روزمره او تاثیر منفی گذاشت، حتما به یک گفتاردرمانگر مراجعه کنید. به یاد داشته باشید که شما به عنوان والدین نقش بسیار مهمی در درمان لکنت زبان کودک خود دارید. با صبر، حوصله و حمایت شما، کودک می‌تواند بر این مشکل غلبه کند و به یک فرد با اعتماد به نفس تبدیل شود. نقش والدین در درمان لکنت زبان:

• آگاهی از لکنت زبان: اولین قدم برای کمک به کودک، آشنایی با ماهیت لکنت زبان و علل آن است. با دانستن این موارد، والدین می‌توانند واکنش‌های مناسب‌تری نشان دهند.
• ایجاد محیط آرام و صبورانه: محیطی آرام و بدون استرس به کودک کمک می‌کند تا با آرامش بیشتری صحبت کند. از عجله کردن، قطع کردن حرف کودک و انتقاد از او خودداری کنید.
• گوش دادن فعال: به صحبت‌های کودک به دقت گوش دهید و نشان دهید که به حرف‌های او اهمیت می‌دهید. از نگاه‌های مستقیم، تماس فیزیکی و تاییدهای کلامی استفاده کنید.
• گفتگوی آرام و روان: سعی کنید با سرعت کم و لحنی آرام با کودک صحبت کنید. از جمله‌های کوتاه و ساده استفاده کنید و به کودک فرصت دهید تا جمله‌های خود را کامل کند.

این مطلب را نیز بخوانید: همه چیز درباره موتیسم یا لالی انتخابی در کودکان

برای پیگیری از ایجاد اختلال لکنت زبان در کودکان چه کارهایی انجام دهیم؟

لکنت زبان در کودکان یک موضوع نگران‌کننده برای والدین است. خوشبختانه با تشخیص به موقع و اقدامات مناسب، می‌توان به بهبود این وضعیت کمک کرد. هر کودکی با لکنت زبان، منحصر به فرد است و روش‌های درمانی برای هر کودک متفاوت خواهد بود. برای کسب اطلاع بیشتر در خصوص اختلال لکنت زبان در کودکان با ما در مطب دکتر فرامرز ذاکری، روانشناس کودک در ارتباط باشید.

گر لکنت زبان کودک شما به مدت چند هفته ادامه داشت یا اگر باعث ناراحتی یا اجتناب از صحبت کردن در کودک شده است، باید به یک متخصص گفتار درمانی مراجعه کنید. متخصص می‌تواند علت دقیق لکنت زبان را تشخیص داده و برنامه درمانی مناسبی را ارائه دهد. لکنت زبان ناشی از ترس در کودکان، یک مشکل شایع است که با تمرینات و رویکردهای مناسب قابل بهبود است.

این نوع لکنت اغلب زمانی رخ می‌دهد که کودک در موقعیت‌های اجتماعی یا در هنگام صحبت با افراد جدید احساس اضطراب می‌کند. در زیر به برخی از کارهایی که می‌توانید برای پیگیری و مدیریت این اختلال انجام دهید، اشاره می‌کنیم:

• توجه به علائم اولیه: به تکرار صداها، هجاها یا کلمات، کشیدن صداها، مکث‌های طولانی و حرکات غیرعادی صورت و بدن کودک توجه کنید.
• مشاوره با پزشک یا گفتاردرمانگر: در صورت مشاهده هرگونه علائم، به پزشک اطفال یا گفتاردرمانگر مراجعه کنید. آن‌ها می‌توانند با انجام ارزیابی‌های لازم، وجود لکنت زبان را تایید یا رد کنند و شدت آن را مشخص نمایند.
• گفتار درمانی: گفتار درمانی یکی از موثرترین روش‌های درمان لکنت زبان است. گفتاردرمانگر با استفاده از تکنیک‌های مختلف، به کودک کمک می‌کند تا روان‌تر صحبت کند و اعتماد به نفس خود را افزایش دهد.

کلام آخر

لکنت زبان یک اختلال گفتاری است که در آن کودک در بیان کلمات دچار مشکل می‌شود. این مشکل می‌تواند به صورت تکرار حروف، هجاها یا کلمات، کشیدن صداها یا مکث‌های طولانی در گفتار ظاهر شود. اگر متوجه شدید که کودک شما علائم لکنت زبان را دارد، بهتر است به پزشک متخصص اطفال یا گفتاردرمانگر مراجعه کنید. پزشک با بررسی دقیق کودک، علت لکنت زبان را مشخص کرده و درمان مناسب را تجویز خواهد کرد. با ما در مطب دکتر فرامرز ذاکری، روانشناس کودک ارتباط برقرار نمایید.