اضطراب جدایی نوعی ترس شدید برای جداشدن یا از دست دادن یک عزیز معرفی می‌ شود. این نوع اضطراب معمولا در نوزادان و کودکان نوپا وقتی که مادر یا سایر مراقبان آن‌ها را ترک می ‌کنند، شایع است با این حال می ‌تواند بزرگسالان را هم تحت تاثیر قرار دهد.

طبق راهنمای تشخیصی و آماری اختالالت روانی، اختلال اضطراب جدایی (disorder anxiety Separation) در درجه اول با ترس فرد از ترک خانه یا جدا شدن از افراد خاص مشخص می شود. این اضطراب باید بیش از حد انتظار در سن و سطح رشد فرد باشد. اضطراب جدایی بخشی طبیعی از رشد کودکی است.

این بیماری معمولا در نوزادان بین ۸ تا ۱۲ ماهگی اتفاق می افتد و معمولا در حدود ۲ سالگی ناپدید می ‌شود. البته ممکن است در بزرگسالان نیز وجود داشته باشد. در برخی از کودکان ، اضطراب جدایی نشانه‌ای از بیماری جدی ‌تری است که به عنوان اختلال اضطراب جدایی شناخته می شود.

اگر اضطراب جدایی فرزند شما شدید یا طولانی به نظر می رسد به خصوص اگر در مدرسه یا سایر فعالیتهای روزمره تداخل ایجاد کند، یا سایر مشکلات را دربردارد؛ ممکن است او دارای اختلال اضطراب جدایی باشد. بیشتر اوقات اضطراب کودک در مورد والدینش است، اما می تواند به یک مراقب نزدیک دیگر مربوط شود.

به این بیماری اختلال اضطراب جدایی یا SAD گفته می شود. بر اساس منابع معتبر، سه تا چهار درصد کودکان دارای SAD هستند. اگر به دنبال روانپزشک متخصص درمان اضطراب جدایی کودکان هستید پیشنهاد می‌ کنیم ادامه مطلب را دنبال کنید.

بیشتر بخوانید: اختلال وسواس فکری و عملی کودکان

نشانه ‌های اختلال اضطراب جدایی در کودکان چیست؟

اضطراب جدایی در کودکان دارای علائم و نشانه ‌هایی است که والدین باید در صورت مشاهده آن‌ها برای تشخیص به ‌موقع و درمان، به روانشناس کودک یا روانپزشک کودک و نوجوان مراجعه کنند. شناسایی علائم و نشانه های اضطراب جدایی در کودکان اهمیت بسیاری دارد. زیرا با تشخیص به‌ موقع، این اختلال اضطراب درمان خواهد شد.

برخی از نشانه‌ های اضطراب جدایی در کودکان به شرح زیر است:

• ترس از جدا ماندن از والدین
• اضطراب هنگام فکر کردن به جدایی از والدین
• ترس از خوابیدن در جایی به غیر از خانه
• بی‌قراری شدید، بی‌تابی و گریه هنگام جدایی از والدین
• دردهای فیزیکی مانند دل درد، سردرد و دردهای عضلانی
• نگرانی مداوم و ترس از دست دادن و مرگ والدین
• کابوس‌های شبانه
• تمایل شدید کودک برای خوابیدن کنار والدین
• امتناع از رفتن به مدرسه

مطب روانپزشکی دکتر فرامرز ذاکری با سالها تجربه و استفاده از اساتید متخصص اعصاب و روان می‌ تواند با ارائه مشاوره در این زمینه شما را در شناخت این نشانه‌ ها یاری دهد.

بیشتر بخوانید: اختلال فوبیا در کودکان

علل شایع اختلال اضطراب جدایی

اختلال اضطراب جدایی به این دلیل رخ می دهد که کودک به نوعی احساس نا امنی می کند. هر آنچه ممکن است دنیای کودک تان را از تعادل خارج کرده، او را در معرض خطر قرار داده یا روال زندگی عادی اش را برهم زده باشد را شناسایی کنید.

اگر بتوانید علت یا علل اصلی این مسئله را مشخص کنید یک قدم به سمت کمک به فرزندتان در این کشمکش های درونی نزدیک تر خواهید شد. علل شایع اختلال اضطراب جدایی در کودکان عبارت اند از:

• تغییر محیط: تغییراتی که در محیط اطراف رخ می دهد مانند خانه، مدرسه یا برنامه های روزانه جدید می تواند باعث اختلال اضطراب جدایی شود.
• استرس: موقعیت های استرس زا مانند جابجایی مدرسه، طلاق یا از دست دادن یکی از عزیزان می تواند باعث مشکلات مربوط به اضطراب جدایی شود.
• پیوند عاطفی ناامن: پیوند عاطفی، وابستگی است که بین فرزند و مادر شکل می گیرد همان طور که یک پیوند عاطفی ایمن تضمین می کند که فرزند شما رشد مطلوب، احساس امنیت، احساس درک شدن و آرامش کافی خواهد داشت، یک پیوند عاطفی ناامن هم می تواند به ایجاد مشکلات دوران کودکی مانند اضطراب جدایی منجر شود.
• والدینی که به شکل افراطی از کودک محافظت می کنند: در برخی موارد ممکن است اختلال اضطراب جدایی ریشه در استرس یا اضطراب خود شما داشته باشد. والدین و فرزندان می توانند اضطراب یکدیگر را تشدید کنند.

بیشتر بخوانید: اختلال بیش فعالی همراه با کاستی توجه

دلایل اضطراب جدایی در کودکان

اختلال اضطراب جدایی ممکن است به خاطر استرس و یا یک حادثه خاص در زندگی کودک به وجود بیاید.به طور کلی می‌توان عوامل ایجاد اضطراب و استرس در کودکان را به چند دسته تقسیم کرد:

استرس یا از دست دادن یکی از شخصیت‌های مهم زندگی: مانند طلاق والدین، مرگ عزیزان، از دست دادن حیوان خانگی و ..

ژنتیک و سابقه خونی: اختلالات اضطرابی ممکن است به صورت ژنتیکی به اعضای خانواده منتقل شود.

حوادث زیست محیطی: حوادثی که منجر به جدایی می‌شوند مانند قرنطینه در زمان کرونا.

شیوه فرزندپروری: یکی دیگر از دلایل اضطراب جدایی در کودکان ممکن است شیوه تربیت و فرزند‌پروری والدین باشد. والدین باید نحوه صحیح برخورد در هنگام جدایی را به خوبی بدانند.

درمان اختلال اضطراب بدون مراجعه به روانشناس ممکن نیست و حتی ممکن است بدون درمان کودک دچار اختلالات دیگر از جمله اختلال وسواس فکری عمل، افسردگی، اضطراب اجتماعی و… شود.

بنابراین مراجعه به روانشناس گام مهمی برای درمان اختلال اضطراب در کودکان است.

راه‌های درمان اضطراب جدایی کدامند؟

اختلال‌های اضطرابی را می‌توان به طور مؤثر درمان کرد. درمان همیشه باید بر اساس ارزیابی جامع کودک و خانواده باشد. توصیه‌ های درمانی ممکن است شامل درمان شناختی رفتاری برای کودک باشد، با تمرکز بر کمک به کودک یا نوجوان در یادگیری مهارت‌ هایی برای مدیریت اضطراب خود و کمک به او در تسلط بر موقعیت‌هایی که منجر به اضطراب می‌ شوند.

CBT یا همان درمان شناختی-رفتاری مطالعه شده‌ ترین رویکرد درمانی برای این اختلال است. برخی کودکان نیز با داروهای ضد افسردگی یا ضد اضطراب آرامش می‌یابند. با توجه به عود اختلال بدون روان درمانی، دارو به تنهایی درمان انتخابی نیست. نقش والدین در درمان بسیار اهمیت دارد.

برای رفع احساس اضطراب جدایی، کودک باید احساس امنیت کافی داشته باشد، از بازگشت والدین خود مطمئن باشد و به افرادی غیر از والدین خود نیز اعتماد کند. در صورتی که مقدور باشد همراهی والدین در طول درمان مفید است. هنگامی که والدین در جلسه درمان نمی‌توانند در دسترس باشند مواجهه قبلی با موقعیت مانند مراجعه به مطب درمانگر قبل از قرار ملاقات می‌تواند برای کودک کافی باشد.

برای کودکان بزرگتر و بزرگسالان درمان‌های مؤثر ممکن است شامل روان‌ درمانی‌های دیگر، تغییر در تکنیک‌های فرزندپروری برای نوجوانان و داروهای ضد اضطراب باشد. حتی گاهی درمان برای موارد خاص ممکن است شامل آموزش خانواده و خانواده درمانی باشد.

در صورتی که این اختلال برای کودک شما به طور ناگهانی رخ دهد کافی است به یک درمانگر مراجعه کنید و به دنبال بهترین روانپزشک کودک باشید. به کمک درمانگر به راحتی می توانید این اختلال را کنترل کنید.

بیشتر بخوانید: اختلال ارتباط اجتماعی(SCD) در کودکان چیست و چه علائمی دارد؟

کلینیک درمان اضطراب جدایی در کودکان

همانطور که پیش‌تر هم گفتیم درمان اختلال اضطراب در کودکان بدون مراجعه به روانشناس امکان‌ پذیر نیست و حتی ممکن است این اضطراب تا بزرگسالی همراه کودک باقی بماند. بنابراین اگر کودک شما نشانه‌های اختلال اضطراب  جدایی را دارد باید هرچه سریع‌تر به یک روانشناس متخصص کودک مراجعه کنید.

اگر به دنبال یک کلینیک خوب در زمینه درمان اختلال اضطراب جدایی در کودکان هستید، مطب روانپزشکی دکتر فرامرز ذاکری آماده ارائه خدمات به شماست. روانشناسان و مشاوران مطب دکتر فرامرز ذاکری با داشتن تخصص در زمینه درمان اضطراب جدایی در کودکان می‌توانند در این زمینه شما را همراهی کنند.

همچنین این مرکز آماده خدمت رسانی به شما عزیزان در زمینه‌های دیگری چون درمان عدم تمرکز کودکان با استفاده از روش نوروفیدبک است. درمان عدم تمرکز کودکان با نوروفیدبک یکی از جدیدترین و کارآمدترین شیوه برای بر طرف کردن مشکل عدم تمرکز است. تحقیقات نشان داده، نوروفیدبک می تواند در درمان عدم تمرکز و افزایش تمرکز شخص کمک شایانی به کودکان کند.