اختلال بدشکلی بدن یا دیسمورفی (Body Dysmorphic Disorder یا BDD) یک از انواع اختلالات روانی است که فرد مبتلا به آن به شدت نگران یک نقص خیالی یا بسیار کوچک در بدن خود می‌شود و دائما به آن فکر می‌کند. این نقص معمولا خیالی است، اما اگر نقص فیزیکی واقعا وجود داشته باشد، افراد مبتلا به اختلال خودزشت انگاری آن را بشدت بزرگ می‌کنند. اختلال بدشکلی بدن معمولاً در سنین نوجوانی، بین ۱۲ تا ۱۵ سالگی، شروع می‌شود. علائم اختلال بدشکلی بدن در نوجوانان و بزرگسالان به یک شکل دیده می‌شود و به تدریجی ظاهر می‌شود و این اختلال در زنان کمی شایع‌تر از مردان است.

اختلال بد شکلی بدن (BDD) چیست؟

افراد مبتلا به اختلال بدشکلی بدن( BDD)، به صورت وسواس‌گونه به دنبال نقص‌های ظاهری خود می‌گردند و ساعت‌ها در روز به این موضوع فکر می‌کنند. این افکار مداوم، باعث اضطراب شدید و کاهش کیفیت زندگی می‌شود. آن‌ها ممکن از حضور در جمع و تعامل با دیگران اجتناب کنند و روابط اجتماعی‌شان آسیب ببیند. برای کسب اطلاعات بیشتر با ما در مطب دکتر ذاکری، بهترین دکتر روانپزشک تهران تماس برقرار نمایید.

 

علائم افراد مبتلا به اختلال بد شکلی بدن

 

 

افراد مبتلا به اختلال بدشکلی بدن، درگیر وسواس شدید نسبت به ظاهر خود هستند. آن‌ها دائماً خود را در آینه بررسی می‌کنند، بیش از حد آرایش می‌کنند و به ورزش‌های سنگین روی می‌آورند یا تغییرات متعددی روی پوست خود اعمال می‌کنند. مقایسه مداوم ظاهر خود با دیگران و تلاش برای پنهان کردن عیوب تصوری از طریق آرایش‌های خاص، پوشیدن لباس‌های مشخص یا حتی جراحی‌های زیبایی مکرر، از دیگر ویژگی‌های این اختلال است. علائم اصلی BDD عبارتند از:

• نگرانی بیش از حد در مورد نقص ظاهری: این نقص ممکن است بسیار کوچک یا حتی خیالی باشد.
• بررسی مکرر ظاهر در آینه: افراد مبتلا به BDD ساعت‌ها ممکن است جلوی آینه بایستند و به دنبال نقص‌های ظاهری بگردند.
• مقایسه خود با دیگران: آن‌ها دائماً خود را با دیگران مقایسه می‌کنند و احساس می‌کنند که دیگران بسیار زیباتر هستند.
• اجتناب از موقعیت‌های اجتماعی: به دلیل نگرانی از قضاوت دیگران، آن‌ها ممکن است از حضور در جمع و شرکت در فعالیت‌های اجتماعی خودداری کنند.
• جستجوی تأیید از دیگران: آن‌ها به دنبال تأیید دیگران در مورد ظاهر خود هستند و ممکن است از دوستان و خانواده بخواهند که به آن‌ها بگویند که آیا نقصی دارند یا خیر.
• تکرار رفتارهای خاصی برای پنهان کردن نقص تصوری: مانند پوشیدن لباس‌های خاص، آرایش بیش از حد، یا انجام عمل‌های جراحی زیبایی.
• احساس شرم و خجالت: افراد مبتلا به BDD اغلب احساس شرم و خجالت می‌کنند و ممکن است اعتماد به نفس پایینی داشته باشند.

افکار خودکشی: در موارد شدید، اختلال بدشکلی بدن(دیسفورمی) می‌تواند منجر به افکار خودکشی شود.

 

 

علت اختلال بدریختی بدن چیست؟

افراد دارای اختلال بدریختی بدن به شدت به دنبال روش‌هایی برای بهبود ظاهر خود هستند و این تلاش‌ها اغلب منجر به نارضایتی بیشتر و عمیق‌تر از بدن خود می‌شود. در ادامه به برخی از این عوامل اشاره شده است:

• عوامل ژنتیکی: مطالعات نشان داده‌اند که اختلال BDD ممکن است دارای یک مؤلفه ارثی باشد. به عبارت دیگر، افرادی که سابقه خانوادگی اختلالات اضطرابی یا وسواس فکری-عملی دارند، بیشتر در معرض ابتلا به BDD هستند.
• عوامل عصبی: تغییرات در ساختار و عملکرد مغز، به ویژه در مناطقی که مسئول پردازش اطلاعات مربوط به بدن و ظاهر هستند، ممکن است در ایجاد BDD نقش داشته باشند.
• عوامل روانی: تجربیات دوران کودکی، مانند آزار و اذیت، تبعیض، یا مقایسه بیش از حد با دیگران، می‌تواند ریسک ابتلا به BDD را افزایش دهد. همچنین، داشتن عزت نفس پایین و ترس از قضاوت شدن نیز می‌تواند نقش مهمی ایفا کند.
• عوامل اجتماعی و فرهنگی: استانداردهای زیبایی غیرو واقعی و فشارهای اجتماعی برای داشتن ظاهری بی‌نقص، می‌توانند باعث تشدید علائم BDD شوند.

 

 

روش تشخیص بیماری دیسفورمیک

تشخیص دقیق این اختلال معمولاً توسط متخصصان روانشناسی یا روانپزشکی انجام می‌شود و بر اساس معیارهای مشخصی صورت می‌گیرد. مراحل تشخیص بیماری دیسفورمیک:

1. مصاحبه بالینی: روانپزشک یا روانشناس با فرد مبتلا به طور مفصل صحبت می‌کند تا درباره نگرانی‌های او در مورد ظاهر، رفتارهای مرتبط با این نگرانی‌ها و تأثیر آن بر زندگی روزمره اطلاعات کسب کند. در این مصاحبه، متخصص به دنبال علائمی مانند بررسی مکرر ظاهر در آینه، مقایسه مداوم خود با دیگران، اجتناب از موقعیت‌های اجتماعی و پنهان کردن نقص‌های ادراک‌شده می‌گردد.
2. ارزیابی روانشناختی: ممکن است از فرد خواسته شود پرسشنامه‌هایی را تکمیل کند تا شدت علائم، افکار و رفتارهای مرتبط با اختلال ارزیابی شود. این پرسشنامه‌ها به متخصص کمک می‌کند تا تشخیص دقیق‌تری ارائه دهد و شدت اختلال را مشخص کند.
3. معاینه فیزیکی: در برخی موارد، ممکن است پزشک معاینه فیزیکی انجام دهد تا اطمینان حاصل کند که هیچ مشکل پزشکی زمینه‌ای وجود ندارد که باعث نگرانی فرد در مورد ظاهر شود.

 

 

درمان اختلال بدشکلی بدن (BDD)

 

 

درمان اختلال بدشکلی بدن معمولاً ترکیبی از روان‌درمانی شناختی-رفتاری (CBT) و داروهای ضدافسردگی، به ویژه مهارکننده‌های انتخابی بازجذب سروتونین (SSRIs) است. هدف اصلی درمان خود زشت پنداری، کاهش یا حذف رفتارهای وسواسی مرتبط با ظاهر، اصلاح افکار نادرست درباره بدن و بهبود مهارت‌های مدیریت استرس است. درمان اختلال بدشکلی بدن معمولاً ترکیبی از روان درمانی و دارو درمانی است.

1. روان درمانی

• درمان شناختی رفتاری (CBT): این روش درمانی یکی از موثرترین روش‌ها برای درمان BDD است. در CBT، فرد یاد می‌گیرد که افکار منفی و تحریف‌شده درباره ظاهر خود را شناسایی و تغییر دهد. همچنین، تکنیک‌هایی برای کاهش رفتارهای اجباری مانند بررسی مداوم آینه آموزش داده می‌شود.
• درمان حساسیت‌زدایی و پیشگیری از پاسخ (ERP): این روش به فرد کمک می‌کند تا به تدریج با موقعیت‌هایی که باعث اضطراب می‌شوند مواجه شود، بدون اینکه به رفتارهای اجباری متوسل شود.

2. دارو درمانی

• داروهای ضد افسردگی: داروهایی مانند مهارکننده‌های بازجذب سروتونین (SSRIs) می‌توانند به کاهش علائم افسردگی، اضطراب و وسواس‌های مرتبط با BDD کمک کنند.

 

 

عوارض اختلال بدریخت انگاری یا بد شکل انگاری بدن

اختلال بدشکلی بدن (BDD) یا دیسمورفوفوبیا، یک اختلال روانی است که در آن فرد به شدت نگران یک نقص خیالی یا بسیار کوچک در بدن خود می‌شود. دیسمورفی یا بدشکلی بدن در DSM-5 (کتاب راهنمای تشخیصی و آماری اختلالات روانی) در دسته اختلالات وسواسی-جبری قرار گرفته است. اختلال بدریخت انگاری می‌تواند منجر به عوارض متعددی در زندگی فرد شود:

• افسردگی و اضطراب شدید: افراد مبتلا به این اختلال اغلب دچار افسردگی و اضطراب شدید می‌شوند. این احساسات منفی می‌تواند به دلیل احساس شرم، خجالت و انزوا باشد.
• کاهش عزت نفس: تمرکز مداوم بر نقص‌های خیالی باعث کاهش شدید عزت نفس و اعتماد به نفس می‌شود.
• انزوای اجتماعی: ترس از قضاوت دیگران و احساس شرم باعث می‌شود افراد مبتلا از تعاملات اجتماعی اجتناب کنند و در نتیجه دچار انزوای اجتماعی شوند.
• افکار خودکشی: در موارد شدید، این اختلال می‌تواند منجر به افکار خودکشی شود.
• آسیب به خود: برخی افراد مبتلا به این اختلال ممکن است به صورت عمدی به بدن خود آسیب برسانند، مانند کندن مو، پوست یا ناخن.
• مشکلات پوستی: تمرکز بیش از حد بر پوست می‌تواند منجر به مشکلات پوستی مانند اگزما یا پسوریازیس شود.
• اجتناب از آینه: افراد مبتلا به این اختلال اغلب از آینه اجتناب می‌کنند یا ساعت‌ها جلوی آینه می‌ایستند و به دنبال نقص‌های خیالی می‌گردند.
• جراحی‌های زیبایی متعدد: برخی افراد مبتلا به این اختلال ممکن است به طور مکرر به جراحی‌های زیبایی متوسل شوند، اما این جراحی‌ها معمولاً باعث برطرف شدن مشکل نمی‌شود.
• مصرف بیش از حد محصولات آرایشی و بهداشتی: استفاده بیش از حد از محصولات آرایشی و بهداشتی برای پنهان کردن نقص‌های خیالی نیز یکی دیگر از عوارض این اختلال است.
• هزینه‌های بالای درمان: درمان این اختلال می‌تواند هزینه‌های بالایی را به همراه داشته باشد.

 

 

روش پیشگیری از اختلال خود زشت‌ انگاری

اختلال بدشکلی بدن یک بیماری روانی است که باعث می‌شود فرد به شدت نگران نقص‌های ظاهری خود باشد، حتی اگر این نقص‌ها بسیار کوچک یا نامرئی باشند. این نگرانی‌های مداوم و وسواس‌گونه، باعث ایجاد احساس شرم، اضطراب و ناراحتی عمیق می‌شود و فرد را از شرکت در بسیاری از فعالیت‌های اجتماعی باز می‌دارد. روش‌های پیشگیری از اختلال خود زشت‌انگاری:

• تقویت عزت نفس
• تغییر الگوهای فکری منفی
• پذیرش تفاوت‌های فردی
• توجه به سلامت روان

 

 

ویژگی افراد مبتلا به اختلال بد شکلی بدن

 

 

مبتلایان به اختلال بد شکلی بدن یا بادی دیسمورفیا، ساعت‌ها وقت خود را صرف بررسی ظاهر خود در آینه، آرایش کردن و جستجوی راه‌هایی برای پنهان کردن نقص‌های درک شده می‌کنند. این رفتارهای تکراری و وسواس‌گونه، به شدت بر کیفیت زندگی فرد تأثیر گذاشته و او را از انجام فعالیت‌های روزمره باز می‌دارد. برخی از ویژگی‌های رایج افراد مبتلا به اختلال بد شکلی بدن BDD عبارتند از:

• نگرانی بیش از حد در مورد نقص‌های ظاهری: این افراد معمولاً بر روی یک یا چند نقص خاص در بدن خود تمرکز می‌کنند، مانند اندازه بینی، شکل صورت، اندازه بدن، یا موهای زائد.
• مقایسه مداوم خود با دیگران: افراد مبتلا به BDD اغلب خود را با دیگران مقایسه می‌کنند و معتقدند که دیگران کامل‌تر و زیباتر هستند.
• اجتناب از موقعیت‌های اجتماعی: به دلیل نگرانی از قضاوت دیگران، افراد مبتلا به BDD ممکن است از شرکت در فعالیت‌های اجتماعی و تعامل با دیگران اجتناب کنند.
• بررسی مکرر ظاهر خود در آینه: آن‌ها ممکن است ساعت‌ها جلوی آینه بایستند و به دنبال نقص‌های ظاهری خود بگردند.
• پنهان کردن نقص‌های درک شده: این افراد ممکن است از آرایش، لباس‌های خاص، یا عمل‌های جراحی برای پنهان کردن نقص‌های خود استفاده کنند.
• جستجوی اطمینان: آن‌ها ممکن است دائماً از اطرافیان خود بخواهند که به آن‌ها بگویند که ظاهر آن‌ها خوب است.

احساس شرم و خجالت: افراد مبتلا به خود زشت پنداری BDD اغلب احساس شرم و خجالت شدیدی می‌کنند و ممکن است اعتماد به نفس پایینی داشته باشند.

 

 

دلایل و سبب شناسی اختلال بدشکلی بدن

اختلال بدریختی بدن یک اختلال شبه جسمی است که با نگرانی وسواس‌گونه نسبت به یک نقص درک شده در ظاهر همراه است. این نقص اغلب اغراق‌آمیز یا حتی خیالی بوده و باعث رنجش و اختلال قابل توجهی در عملکرد اجتماعی و شغلی می‌شود.

 

 

افراد مبتلا به اختلال بدشکلی بدن (BDD) نگران چه نواحی از بدن هستند؟

اختلال بدشکلی بدن یا دیسمورفیا  (Body Dysmorphic Disorder یا BDD) به شدت نگران یک نقص خیالی یا بسیار جزئی در ظاهر خود هستند که این نگرانی‌ها می‌تواند روی هر قسمتی از بدن متمرکز شود، اما برخی از نواحی رایج‌تر عبارتند از:

• پوست: لکه‌ها، چین و چروک، جوش، جای زخم، رنگ پوست، خال‌ها و هرگونه ناهنجاری پوستی دیگر.
• مو: ریزش مو، موهای زائد، طاسی، رنگ مو، بافت مو، شکل ابروها و مژه‌ها.
• صورت: اندازه و شکل بینی، چشم‌ها، لب‌ها، فک، گونه‌ها، پیشانی و سایر ویژگی‌های صورت.
• اندام‌ها: اندازه و شکل سینه‌ها، باسن، شکم، ران‌ها، بازوها، پاها و عضلات.
• تناسب اندام: وزن، توزیع چربی، اندازه عضلات و تناسب اندام کلی بدن.

علاوه بر این نواحی رایج، افراد مبتلا به BDD ممکن است نگران موارد زیر نیز باشند:

• تقارن بدن: ناهماهنگی در اندازه یا شکل دو طرف بدن.
• بوی بدن: نگرانی در مورد بوی بد بدن، حتی اگر هیچ مشکلی وجود نداشته باشد.

 

 

گزینه های درمان اختلال بدشکلی بدن

درمان اختلال بدریختی بدن (BDD) به شدت علائم بستگی دارد. برای علائم خفیف، معمولاً گفتاردرمانی و درمان شناختی-رفتاری (CBT) توصیه می‌شود. در موارد متوسط، CBT یا داروهای ضد افسردگی مانند مهارکننده‌های انتخابی بازجذب سروتونین (SSRIs) می‌توانند موثر باشند. اما برای موارد شدیدتر که به درمان‌های دیگر پاسخ نمی‌دهند، ترکیبی از CBT و دارو درمانی اغلب بهترین نتیجه را دارد. راه‌های درمان بدون دارو بوسیله متد rtms, tdcs در مطب دکتر ذاکری به انجام می رسد.

 

علائمی که نشان می دهد به اختلال بد شکلی بدن دچار هستید

افرادی که به اختلال بدریخت‌انگاری دچار هستند، ممکن است عوارض روحی و جسمی زیادی را تجربه کنند. این عوارض می‌تواند شامل احساس گناه و شرم شدید، انزوا و تنهایی عمیق، افسردگی و اضطراب شدید، وابستگی به مواد مخدر یا الکل برای فرار از این احساسات ناخوشایند، تمایل مداوم به انجام عمل‌های زیبایی، اختلالات خوردن مانند بی اشتهایی یا پرخوری، اختلالات خواب، و حتی آسیب رساندن به خود یا فکر کردن به خودکشی باشد.

 

 

 

نتیجه گیری:

اختلال بدشکلی بدن (BDD) یک مشکل روانی است که باعث می‌شود فرد خیلی روی یک نقص ظاهری کوچک یا حتی خیالی در خودش حساس شود. این نقص معمولاً آنقدرها هم بزرگ نیست که بقیه متوجه‌اش شوند. حتی اگر اطرافیان به این فرد بگویند که هیچ مشکلی ندارد، او همچنان احساس می‌کند که زشت یا ناقص است. تا زمانی که این اختلال درمان نشود، این فرد نمی‌تواند خودش را زیبا و کامل ببیند. برای درمان اختلال بدشکلی بدن با ما در مطب دکتر ذاکری، بهترین مرکزنوروفیدبک در تهران ارتباط برقرار نماییذد.