افسردگی پس از زایمان (Postpartum Depression) یک اختلال خلقی است که بسیاری از زنان پس از زایمان تجربه می‌کنند. این بیماری با احساس غم، اضطراب، خستگی مفرط و تغییرات در اشتها و خواب همراه است. افسردگی پس از زایمان پس از زایمان در برخی از مادران رخ می‌دهد. این بیماری نه تنها بر مادر تأثیر می‌گذارد، بلکه بر نوزاد و خانواده نیز می‌تواند تأثیرات منفی بگذارد. برای کسب اطلاع بیشتر در خصوص درمان افسردگی پس از زایمان با ما در مطب دکتر ذاکری در تماس باشید.

یک متخصص روانپزشک می تواند بسیاری از افسردگی ها از جمله افسردگی پس از زایمان را درمان کند. افسردگی پس از زایمان جزو اختلالات خلقی به شمار می رود که در این مقاله می خواهیم به آن بپردازیم. با مطالعه مطالب قبل می توانید در مورد اختلال دو قطبی نیز اطلاعاتی به دست آورید. به دنیا آمدن نوزاد می تواند احساسات بسیاری از جمله، ترس، هیجان، شادی و همچنین ذوق را به همراه داشته باشد.

بسیاری از مادران بعد از زایمان دچار نوعی افسردگی می شوند که شامل، گریه کردن، بی خوابی، استرس و همچنین حالات روحی نا متعادل است. برخی از مادران مدت زمان بیشتری از این افسردگی رنج می برند که به آن افسردگی پس از زایمان می گویند. علائم و نشانه های افسردگی پس از زایمان با هم بسیار متفاوت است.

بررسی دلایل افسردگی پس از زایمان

افسردگی پس از زایمان در برخی مادران پس از زایمان رخ می‌دهد که این اختلال بسیار جدی است و می‌تواند بر سلامت مادر و نوزاد تأثیر بگذارد. علت دقیق افسردگی پس از زایمان هنوز به طور کامل مشخص نیست، اما عوامل مختلفی در بروز آن نقش دارند:

• تغییرات هورمونی: نوسانات شدید هورمونی پس از زایمان، به ویژه کاهش ناگهانی استروژن و پروژسترون، می‌تواند باعث ایجاد افسردگی شود.
• عوامل بیولوژیکی: سابقه خانوادگی افسردگی، اختلالات تیروئید و برخی بیماری‌های جسمی دیگر می‌توانند خطر ابتلا به افسردگی پس از زایمان را افزایش دهند.
• عوامل روانی: استرس، اضطراب، احساس تنهایی، مشکلات زناشویی، سابقه افسردگی پیش از بارداری و انتظارات غیر واقعی از مادر بودن می‌توانند به بروز افسردگی کمک کنند.
• عوامل اجتماعی: حمایت اجتماعی کم، مشکلات مالی، تغییرات در سبک زندگی و نقش‌های اجتماعی نیز می‌توانند خطر ابتلا به افسردگی را افزایش دهند.
• تغییرات در خواب: اختلالات خواب ناشی از مراقبت از نوزاد می‌تواند به افسردگی کمک کند.

این مطلب را نیز بخوانید: افسردگی اساسی

علائم افسردگی بعد از زایمان

علائم افسردگی پس از زایمان متنوع است و ممکن است در افراد مختلف متفاوت باشد. مهم است توجه داشته باشید که این علائم ممکن است به تدریج یا به صورت ناگهانی ظاهر شوند و شدت آن‌ها نیز در افراد مختلف متفاوت است.

برخی از مادران ممکن است فقط چند مورد از این علائم را تجربه کنند، در حالی که برخی دیگر ممکن است بیشتر علائم را داشته باشند. برخی از علائم شایع عبارتند از:

• احساس غم و اندوه شدید: احساس پوچی، ناامیدی و بی‌ارزشی از جمله علائم شایع هستند.
• کاهش علاقه به فعالیت‌های روزمره: از دست دادن علاقه به فعالیت‌هایی که قبلاً لذت‌بخش بودند.
• تغییرات در اشتها: کاهش یا افزایش اشتها
• مشکلات خواب: بی‌خوابی یا خواب زیاد
• خستگی مفرط: احساس خستگی و بی‌حالی مداوم
• اضطراب و نگرانی: نگرانی بیش از حد در مورد سلامتی نوزاد یا خود
• احساس گناه و بی‌کفایتی: احساس گناه در مورد ناتوانی در مراقبت از نوزاد
• تحریک‌پذیری و عصبانیت: واکنش‌های شدید به محرک‌های کوچک
• مشکل در تمرکز: دشواری در تمرکز بر روی کارها و تصمیم‌گیری
• افکار خودکشی: در موارد شدید، افکار خودکشی یا آسیب رساندن به خود یا نوزاد ممکن است رخ دهد.

گاهی ممکن است افسردگی پس از زایمان با افسردگی های خفیف روز های اول بعد از وضع حمل اشتباه گرفته شود.

برخی از علائم افسردگی پس از زایمان از نظر متخصص روانپزشک

• تغییر حالات روحی به طور شدید
• گریه های بسیار شدید
• عدم توانایی برقراری ارتباط با نوزاد
• عدم میل به غذا
• نا امیدی
• فکر کردن به مرگ و خودکشی
• اندیشیدن به آزار خود و یا نوزاد
• از دست دادن تمرکز و قدرت تصمیم گیری
• ترس از اینکه فرد نتواند مادر خوبی باشد.
• انرژی بسیار زیاد و یا خیلی اندک
• پارانویا

این مطلب را نیز بخوانید: افسردگی فصلی

راه های درمان افسردگی پس از زایمان

افسردگی پس از زایمان یک مشکل شایع و قابل درمان است. خبر خوب این است که با تشخیص به موقع و درمان مناسب، می‌توان به سرعت بهبود یافت و از لذت مادر بودن بهره‌مند شد. روش‌های درمان افسردگی پس از زایمان:

درمان دارویی

• داروهای ضد افسردگی: این داروها با تنظیم سطح سروتونین و سایر مواد شیمیایی مغز به بهبود خلق و خو کمک می‌کنند.
• مشاوره با پزشک: انتخاب نوع دارو و دوز مناسب آن باید تحت نظر پزشک انجام شود.

روان‌درمانی

• روان‌درمانی شناختی رفتاری (CBT): این روش درمانی به مادران کمک می‌کند تا افکار منفی را شناسایی و تغییر دهند و مهارت‌های مقابله با استرس را بیاموزند.
• روان‌درمانی بین فردی: این روش درمانی بر بهبود روابط اجتماعی و ارتباطات بین فردی تمرکز دارد.
• گروه درمانی: شرکت در گروه‌های درمانی با سایر مادرانی که تجربه مشابهی دارند می‌تواند بسیار مفید باشد.

درمان‌های مکمل

• یوگا و مدیتیشن: این روش‌ها به کاهش استرس و بهبود خلق و خو کمک می‌کنند.
• ماساژ درمانی: ماساژ می‌تواند به کاهش تنش عضلانی و بهبود آرامش کمک کند.
• طب سوزنی: برخی مطالعات نشان داده‌اند که طب سوزنی می‌تواند در کاهش علائم افسردگی موثر باشد.

حمایت اجتماعی

• حمایت خانواده و دوستان: داشتن یک شبکه حمایتی قوی بسیار مهم است.
• گروه‌های پشتیبانی: شرکت در گروه‌های پشتیبانی برای مادران می‌تواند به اشتراک‌گذاری تجربیات و دریافت حمایت کمک کند.

این مطلب را نیز بخوانید: اختلال افسردگی کودکان

 

چه زمان باید به متخصص روانپزشک مراجعه کرد؟

اگر بعد از تولد نوزادتان شاهر هر یک از این نشانه ها بودید و به نظرتان شرایط عادی نداشتید بهتر است از یک متخصص روانپزشک وقت بگیرید.

حتما لازم است تا در صورتی که شاهد این نشانه ها بودید به پزشک مراجعه کنید:

اگر بعد از دو هفته همچنان علائم افسردگی را شاهد بودید.

وضعیت شما بدتر شد.

نگهداری از نوزاد برایتان سخت شد.

داشتن افکاری مانند آسیب به خودتان و یا نوزاد

برای درمان افسردگی پس از زایمان می توانید با یک متخصص روانپزشک در تماس باشید.

افسردگی بعد از زایمان چقدر طول میکشد؟

مدت زمان افسردگی پس از زایمان بسیار متغیر است و از چند هفته تا چند سال می‌تواند طول بکشد. این مدت به عوامل مختلفی مانند شدت افسردگی، نوع درمان، حمایت اجتماعی و ویژگی‌های فردی مادر بستگی دارد. افسردگی بعد از زایمان یک مشکل رایج است که بسیاری از مادران تجربه می‌کنند. شدت و مدت زمان این افسردگی در افراد مختلف متفاوت است.

نقش همسر در بهبود افسردگی پس از زایمان بسیار حیاتی است. حمایت عاطفی، کمک در کارهای روزمره، ایجاد فضای آرامش بخش در خانه، تشویق همسر به مراجعه به پزشک و شرکت در جلسات درمانی، گوش دادن فعال به احساسات و نگرانی‌های او، و تقسیم مسئولیت‌های مراقبت از نوزاد، همگی می‌توانند به کاهش علائم افسردگی و بهبود حال عمومی همسر کمک کنند.

این مطلب را نیز بخوانید: نشانه های افسردگی فصلی از نظر متخصص روانپزشک

همچنین، همراهی همسر در جلسات درمانی و حمایت از تصمیمات درمانی او، می‌تواند نقش موثری در روند بهبود داشته باشد. ایجاد یک شبکه حمایتی قوی از خانواده، دوستان و سایر مادران، می‌تواند در بهبود روند درمان بسیار موثر باشد. همچنین، مراقبت از خود، تغذیه مناسب، ورزش منظم و خواب کافی نیز نقش مهمی در بهبود علائم افسردگی پس از زایمان دارند. عوامل موثر بر مدت زمان افسردگی بعد از زایمان:

• شدت افسردگی: افسردگی‌های خفیف‌تر ممکن است سریع‌تر بهبود یابند، در حالی که افسردگی‌های شدیدتر ممکن است به درمان طولانی‌تری نیاز داشته باشند.
• نوع درمان: درمان مناسب و به موقع می‌تواند مدت زمان افسردگی را کاهش دهد.
• حمایت اجتماعی: حمایت خانواده، دوستان و سایر افراد مهم در زندگی مادر می‌تواند روند بهبودی را تسریع کند.
• عوامل فردی: عوامل فردی مانند سابقه افسردگی قبلی، مشکلات پزشکی و استرس‌های زندگی نیز می‌توانند بر مدت زمان بهبودی تأثیر بگذارند.

چه داروهای ضد افسردگی هنگام شیردهی میخواهید استفاده کنید؟

در دوران شیردهی انتخاب داروهای ضدافسردگی بسیار حساس و مهم است. زیرا هر دارویی که مادر مصرف می‌کند می‌تواند از طریق شیر مادر به نوزاد منتقل شود. بنابراین، انتخاب دارویی که هم برای مادر موثر باشد و هم کمترین عوارض جانبی را برای نوزاد داشته باشد، بسیار حائز اهمیت است. به هیچ عنوان نباید بدون مشورت با پزشک متخصص زنان، کودکان یا روانپزشک، دارویی را در دوران شیردهی مصرف کرد.

زیرا هر مورد به صورت فردی متفاوت است و پزشک با توجه به شرایط مادر و نوزاد، بهترین دارو را تجویز خواهد کرد. برخی از داروهای ضدافسردگی ممکن است در دوران شیردهی با احتیاط و تحت نظر پزشک مصرف شوند، اما به طور کلی، انتخاب دارو باید بر اساس میزان خطر احتمالی برای نوزاد و میزان فایده آن برای مادر صورت گیرد.

برای افسردگی بعد از زایمان چه بخوریم؟

تغذیه سالم و متعادل، نقش بسیار مهمی در حفظ سلامت جسمی و روانی مادران بعد از زایمان دارد. با توجه به تغییرات هورمونی و استرس‌های ناشی از زایمان و مراقبت از نوزاد، مصرف غذاهای مغذی می‌تواند به بهبود خلق و خو و کاهش علائم افسردگی بعد از زایمان کمک کند. مواد غذایی مفید برای افسردگی بعد از زایمان:

• غذاهای حاوی اسیدهای چرب امگا 3: مانند ماهی‌های چرب (سالمون، قزل آلا)، آووکادو، دانه‌های چیا و گردو. این اسیدهای چرب به بهبود عملکرد مغز و کاهش التهاب کمک می‌کنند.
• غذاهای سرشار از ویتامین‌های گروه B: مانند گوشت قرمز، مرغ، ماهی، تخم مرغ، آجیل، دانه‌ها و غلات کامل. این ویتامین‌ها به تولید سروتونین کمک می‌کنند که یک انتقال‌دهنده عصبی مرتبط با خلق و خو است.
• غذاهای غنی از پروتئین: مانند گوشت بدون چربی، مرغ، ماهی، تخم مرغ، لبنیات کم چرب، حبوبات و آجیل. پروتئین به ساخت انتقال‌دهنده‌های عصبی کمک می‌کند و احساس سیری را افزایش می‌دهد.
• میوه‌ها و سبزیجات: حاوی انواع ویتامین‌ها، مواد معدنی و آنتی‌اکسیدان‌ها هستند که به تقویت سیستم ایمنی و بهبود خلق و خو کمک می‌کنند.
• غذاهای حاوی روی: مانند صدف، گوشت قرمز، مرغ، تخم مرغ، لبنیات، آجیل و دانه‌ها. روی برای عملکرد صحیح سیستم عصبی ضروری است.

چه زمانی به پزشک مراجعه کنید؟

تشخیص افسردگی پس از زایمان اغلب به دلیل شباهت برخی از علائم آن با تغییرات عاطفی معمول پس از زایمان، چالش‌برانگیز است. با این حال، متخصصان بهداشت روان با ارزیابی دقیق علائم و سابقه پزشکی مادر می‌توانند به تشخیص دقیق برسند.  مهمترین نکته این است که مادران شیرده در صورت ابتلا به افسردگی، به هیچ وجه نباید درمان را به تعویق بیندازند.

افسردگی مادر می‌تواند بر سلامت روانی و جسمی نوزاد تأثیر منفی بگذارد. بنابراین، مشورت با پزشک و یافتن بهترین راه حل برای درمان، بسیار ضروری است. علائم کلیدی افسردگی پس از زایمان شامل احساس غمگینی شدید و مداوم، بی‌علاقگی به فعالیت‌های روزمره، تغییرات شدید در اشتها و خواب، خستگی مفرط، احساس گناه، بی‌ارزشی و مشکلات تمرکز است.

مهم است که این علائم بیش از چند هفته ادامه داشته باشند و بر توانایی مادر در مراقبت از خود و نوزاد تأثیر بگذارند. تشخیص دقیق توسط یک متخصص بهداشت روان، مانند روانپزشک یا روان‌شناس، و با استفاده از ابزارهای تشخیصی استاندارد انجام می‌شود. برای تشخیص افسردگی پس از زایمان با ما در مطب دکتر ذاکری، به عنوان بهترین روانپزشک در تهران در تماس باشید.

راه های تشخیص افسردگی پس از زایمان (تست افسردگی پس از زایمان)

افسردگی پس از زایمان یک اختلال شایع است که بسیاری از مادران پس از تولد نوزاد تجربه می‌کنند. تشخیص زودهنگام این اختلال بسیار مهم است تا بتوان درمان مناسب را آغاز کرد. تست افسردگی پس از زایمان معمولاً توسط متخصصان بهداشت روان مانند روانپزشک یا روانشناس انجام می‌شود. این تست شامل مصاحبه‌ای جامع با مادر است که در آن پزشک یا روانشناس در مورد علائم، شدت و مدت زمان آن‌ها، سابقه پزشکی و عوامل اجتماعی مؤثر سوال می‌پرسد.

همچنین ممکن است از پرسشنامه‌های استاندارد برای ارزیابی افسردگی استفاده شود. این پرسشنامه‌ها به سؤالاتی درباره احساسات، رفتارها و افکار مادر در روزهای اخیر می‌پردازند. تشخیص افسردگی پس از زایمان بر اساس مجموعه‌ای از عوامل، از جمله شدت علائم، مدت زمان آن‌ها و تأثیرشان بر زندگی روزمره مادر و نوزاد صورت می‌گیرد.

به یاد داشته باشید که تنها یک متخصص می‌تواند تشخیص دقیق افسردگی پس از زایمان را انجام دهد و درمان مناسب را تجویز کند. برای تشخیص افسردگی پس از زایمان، پزشک معمولاً از روش‌های زیر استفاده می‌کند:

• مصاحبه بالینی: پزشک در مورد علائم شما، تاریخچه پزشکی و سابقه خانوادگی افسردگی سوال خواهد کرد.
• پرسشنامه‌های خودارزیابی: ممکن است از شما خواسته شود که پرسشنامه‌هایی را تکمیل کنید که به ارزیابی علائم افسردگی کمک می‌کنند. یکی از این پرسشنامه‌ها، پرسشنامه ادینبورگ برای غربالگری افسردگی پس از زایمان است.
• معاینه فیزیکی: پزشک ممکن است یک معاینه فیزیکی انجام دهد تا اطمینان حاصل کند که علائم شما ناشی از یک بیماری پزشکی دیگر نیست.

کلام آخر

افسردگی پس از زایمان یک بیماری قابل درمان است و روش‌های مختلفی برای بهبود آن وجود دارد. درمان معمولاً ترکیبی از روان‌درمانی و دارو درمانی است. روان‌درمانی به مادر کمک می‌کند تا افکار منفی، احساسات و رفتارهای خود را مدیریت کند و مهارت‌های مقابله‌ای را بیاموزد. دارو درمانی نیز با تنظیم سطح هورمون‌ها در مغز، به کاهش علائم افسردگی کمک می‌کند. برای درمان افسردگی پس از زایمان با ما در مطب دکتر ذاکری در ارتباط باشید.